Hilversum

De gemeente Gooise Meren, Hilversum, en Laren willen het grondgebied Crailo van de provincie gezamenlijk aankopen. Crailo ligt op de grens van deze drie gemeenten. Door daar samen het gebied te ontwikkelen kun je daar innovatieve bedrijven, woningen, en (nieuwe) natuur opzetten. Dat laatste is op zich een goed plan.

Probleem: het stuk grond kost wel 33 miljoen. Het kostte de provincie oorspronkelijk zo’n 29 miljoen, dus daar wordt nog wel een aardige marge op gehaald. We hoeven dan wel pas over 12 jaar te betalen (tegen bijna geen rente). Toch lijkt het wel dat we er de hoofdprijs voor betalen.

Waarom we moeten kopen is onduidelijk. De gemeente en provincie kunnen samen niet op een plan komen. De SP had het idee dat ze niet lekker samen in de zandbak konden spelen, maar volgens wethoduer Jaeger was dat helemáál niet zo. Nee, de gemeenten hebben ‘hogere’ ambities dan de provincie. Dus op provinciegrond mogen we het niet doen. Maar het is wel goed als we die ambities uitvoeren als we de grond voor een monsterlijk bedrag kopen. Het blijft toch vreemd.

De verdeling van de kosten is ook raar. Hilversum betaalt 55%, Gooische Meeren 35%, en Laren 10%. Maar de grond die ze in ruil krijgen (elke gemeente krijgt de grond op hun grondgebied)  heeft andere verhoudingen. Iedere gemeente krijgt grofweg een derde van de grond. De verhoudingen van de aankoopkosten zijn dan ook naar rato van inwoneraantal. ‘Alsof we samen één gemeente zijn’, zei de wethouder. En een VVD raadslid uit  Gooise Meren zij dat het ‘solidair’was met de andere gemeenten.

Om die reden heeft Hilversum óók 55% stemrecht in de BV die de gemeenten willen opzetten om de grond te exploiteren. Iets waar Gooise Meren weer een issue mee heeft. Die wil gelijke rechten als Hilversum.

Het credo ‘Wie betaalt bepaalt’, wat ongeveer de slogan van de VVD is, geldt dan niet meer.

En de BV constructie is uberhaupt nogal bizar. De BV (waar de gemeenten aandelen in hebben) moet namelijk de grond eerst kopen van de gemeenten voor ze er zelf exploitanten voor kunnen gaan vinden. Waar de BV het geld voor de koop vandaan haalt is onduidelijk. Het moet via ‘externe financiering’, wat politiciaans is voor ‘zoek dat zelf maar uit’. Het is trouwens de vraag waarom het nodig is dat de BV de grond koopt. De organisatie kan even goed functioneren als bemiddelaar – zonder ooit daadwerkelijk grond te bezitten.

En de SP zie liever een andere samenwerkingsvorm dan een BV. Een BV staat op afstand. Als gemeenteraad heb je daar weinig tot geen controle op – vooral als zo’n club met grondbezit gaat goochelen wil je daar dicht op zitten.

Als alles tenslotte wordt opgezet is het uiteindelijk ook nog de vraag of en hoe het gaat werken. Volgend jaar zitten er nieuwe raden. Raden die de bestemmings-plannen moeten vaststellen voor het gebied– en die misschien wel hele andere ideeen hebben dan de raad die nu het ‘ambitiedocument’ vaststelt. Wat als de raad van Laren volgend jaar bepaalt dat er helemáál geen industrieterreintje op hun grondgebied komt (wat nu wel in het plan staat)?

Over zo’n scenario is nog niet nagedacht.

De aankoop van Crailo is een monsterplan, met nogal wat haken en ogen. De SP wil dus nog wel wat wijzigingen:

• Verdeel de kosten in de verhoudingen van de grond die elke gemeente krijgt. Daarmee is de koop van de grond niet aleen fair, maar trek je hem ook los van een eventuele latere exploitatie.
• Zet de exploitatie op in de vorm van een regionale samenwerking, in plaats van een BV.
• Laat iedere gemeente een gelijke bijdrage leveren in middelen zoals ambtelijke ondersteuning. De stemverhoudingen kunnen dan gelijk zijn, omdat deze los staan van de aankoop.
• Laat de samenwerkingsorganisatie geen grond van gemeenten kopen, maar deze slechts beheren, en bemiddelen in de zoektocht naar exploitanten voor de realisatie van de ambities. Als grond aan een exploitant wordt verkocht, wordt de grond direct van de betreffende gemeente(n) aan die  exploitant verkocht. De organisatie zoekt slechts de exploitanten en onderhandelt namens de gemeenten.
• Stel een overleg op waarin gemeenten hun plannen onderling delen en bespreken, om afwijkingen van de ‘ambities’ zoveel mogelijk te voorkomen.

Of het voor deze aanpassingen niet al te laat is weten we op 18 december.  Dan stemmen alle raden.