Hilversum

Afgelopen week heeft Zembla de documentaire “Baas in eigen buurt" uitgezonden. Het ging over de Bloemenbuurt en hoe de bewoners zich daar door de politiek in de steek gelaten en soms zelfs ronduit belazerd voelen. Het liet zien dat inwoners niet erg bereid waren om iets te doen om hun buurt te verbeteren. Nader onderzoek van de in de buurt zelf wonende journalist liet zien dat bewoners van de Bloemenbuurt die bereidheid niet hadden omdat ze inmiddels flink gefrustreerd waren geraakt door eerdere ervaringen. Anderen begonnen er maar niet eens aan nadat ze de verhalen van andere buurtbewoners hadden gehoord. De documentaire gaf volgens mij een redelijk getrouw beeld van hoe de politieke wereld er in Hilversum (maar ook elders) uit ziet.

Kenmerkend vond ik een opmerking die een paar keer terug kwam in de documentaire, “we worden gezien als vijanden”. En dat is nog waar ook. Als het gaat om de invloed van burgers dan zie je nog heel vaak dat politiek en/of ambtenaren een idee of zelfs uitgewerkt plan hebben waarvan dan wordt opgemerkt “dat er nog wel een paar hobbels te nemen zijn”. Dan wordt gedoeld op de inspraak en soms ook de gemeenteraad. Er wordt niet naar inspraak of betrokkenheid gekeken als een kans om een plan of idee beter te maken, er wordt niet over inwoners gedacht als een partij die zelf goede ideeën heeft over oplossingen voor problemen in een wijk, er wordt vaak naar gekeken als “een hobbel”. Ambtenaren en politiek zorgen er voor dat de plannen juridisch waterdicht zijn, zodat je als doorsnee burger bij de rechter nauwelijks kans maakt. Die rechter kijkt namelijk helemaal niet of het een goed of een slecht plan is, die kijkt alleen maar of een plan juridisch klopt. Nou, in het raadhuis weten ze heel aardig hoe ze er voor moeten zorgen dat je er als “onschuldige burger” geen speld tussen kunt krijgen. Logisch dus dat buurtbewoners gefrustreerd raken. 

En toen hield de documentaire op. En dat was jammer. Want er valt wel meer te vertellen. Er waait namelijk ook een andere wind. Er verandert iets in Hilversum. Raad en college, aangespoord door inwoners die het er niet bij willen laten zitten, zijn op zoek naar modellen die het voor inwoners mogelijk moeten maken om al in een vroeg stadium echt mee te denken over hun eigen wijk. Coproduceren, participeren en andere leuke scrabbelwoorden zijn onderwerpen die hoog op de politieke agenda staan. Het zijn bewonersorganisaties zoals HOOH en de buurtgroep Zuiderkerk die zijn gaan praten met wethouder Hammer om op zoek te gaan naar nieuwe wegen. En die lijken ze ook te vinden. Afgelopen maand nog sprak Meijndert Ruijtenberg, voorzitter van HOOH, in tijdens een vergadering. Hij deed dat toen er een plan aan de raad werd aangeboden dat samen met de wethouder tot stand was gekomen en waarin de rol van buurtbewoners in projecten niet allen helder maar ook sterker werd gemaakt. Hij had er vertrouwen in dat we samen op de goede weg waren. 

Wat mij betreft moeten alle politici, maar zeker wij in Hilversum, de documentaire een paar keer gaan bekijken en als we over de eerste schrik heen zijn maar eens gaan nadenken over onze eigen rol in dat ingewikkelde proces van belangenafwegingen. We kunnen als politici nooit voorkomen dat individuele inwoners lang niet altijd hun zin zullen krijgen. Niemand wil een daklozenopvang of een ZMOK school voor de deur. Maar die dingen moeten er wel zijn. We kunnen als politici wél luisteren naar ideeën van buurtbewoners in plaats van ze te beschouwen als een “hobbel die genomen moet worden”. De meeste burgers, ook die van Hilversum, snappen best dat je soms water bij de wijn moet doen en dat je soms iets moet slikken, maar het helpt natuurlijk wel als we ze in ieder geval serieus nemen. 

Ik schreef het al, er waait een andere wind. Laten we met elkaar ons best doen om volgend jaar deel twee van deze documentaire te kunnen maken. Dat moet dan het deel worden waarin Hilversum laat zien dat we bereid waren om te leren en te veranderen. Inwoners, ambtenaren en politici kunnen daar samen aan bijdragen.

Een beter Nederland begint in Hilversum. 

 Bekijk de uitzending