Hilversum

De WMO dreigt onder andere voor de thuiszorg nu inderdaad uit te draaien op de ramp die de SP altijd al voorspeld heeft. Inmiddels hebben in heel Nederland duizenden thuiszorgmedewerkers hun baan verloren en thuiszorgorganisaties hebben nog duizenden ontslagen aangekondigd. De thuiszorgmedewerkers kunnen dan weer aan de slag als alfa hulp met slechtere arbeidsvoorwaarden. Wanneer de thuiszorgers deze verslechtering niet massaal accepteren, ontstaan tekorten aan goedkope werknemers. Als gevolg daarvan ontstaan er hier en daar ook al wachtlijsten voor thuiszorg. Daarmee ontstaat de idiote situatie dat medewerkers ontslagen worden en mensen die thuiszorg nodig hebben niet geholpen kunnen worden door te weinig menskracht.

De Tweede Kamer fractie van de SP heeft inmiddels vragen gesteld aan staatssecretaris Bussemaker. De antwoorden daarop waren volgens de SP onvoldoende. SP Tweede Kamerlid Agnes Kant wil nu de Kamer terugroepen van reces. In Hilversum lijkt de situatie op dit moment nog wel iets beter, maar er is reden voor grote zorg, zoals we al eerder schreven. 

hoe komt het
Sinds de invoering van de WMO, begin dit jaar, is de gemeente verantwoordelijk voor de thuiszorg. Thuiszorgorganisaties hebben zich tegen een zo laag mogelijke prijs ingeschreven bij de aanbesteding van deze zorg. En, bijna altijd heeft de laagste inschrijver de opdracht gekregen. En toen ging het mis. Er wordt verschil gemaakt tussen goedkopere (HV1) en duurdere (HV2) thuiszorg. Bij HV1 wordt eigenlijk alleen maar schoongemaakt en bij HV2 wordt ook gekeken of mensen niet vervuilen, wordt geholpen bij administratieve klusjes . Er wordt dan kortom gekeken of iemand nog wel in staat is zichzelf te redden. In het verleden werd in 80% van de gevallen bepaald dat HV2 de noodzakelijke zorg was. Sinds 1 januari is dat plotseling nog maar 20%. Gevolg is dat de thuiszorgorganisaties minder geld krijgen dan ze verwacht hadden en dus teveel 'dure' mensen voor HV2 in dienst hebben. Per uur bedraagt het verschil voor de thuiszorgorganisaties ongeveer zes euro. 
Hoe komt het nou dat er plotseling veel goedkopere zorg wordt voorgeschreven? Simpel, sinds 1 januari is de gemeente ook verantwoordelijk voor de zogenaamde indicaties. De gemeente bepaalt dus welke zorg iemand nodig heeft en hoeveel die mag kosten. En de gemeente vindt in de meeste gevallen goedkope zorg goed genoeg. Het CIZ, voert voor de meeste gemeentes de indicaties uit. Deze club heeft onlangs toegegeven dat er minder goed is geïndiceerd. In de haast die met de invoering van de WMO gepaard ging werd vaak alleen telefonisch een indicatie gesteld, zonder dat naar de thuissituatie gekeken werd. Die telefoongesprekken werden ook nog eens met de thuiszorgvragers zelf gevoerd. Als die zich aan de telefoon ook maar iets beter voordeden dan ze waren (wat vaak gebeurt; mensen zijn te positief over hun situatie), kregen ze daardoor minder zorg dan nodig. 
Dat een veel te dik betaalde directeur van deze club gewoon op TV durft te zeggen dat hij zijn werk niet goed gedaan heeft en dat daarvan tienduizenden mensen de dupe worden, daar zullen we het in dit stukje maar niet over hebben. 

hoe zit het in Hilversum
In Hilversum hebben we het, afgezet tegen het landelijke beeld, nog niet zo slecht geregeld, maar we kunnen natuurlijk nooit op tegen de landelijke bezuinigingen. Het is niet voor niets dat Wethouder Hammer zijn partijgenoot, staatssecretaris Bussemaker, vorige week een zeer indringende brief heeft geschreven waarin hij zijn zorg over de WMO uitspreekt. Hammer doet trouwens meer dan brieven schrijven. Een week of twee geleden is op initiatief van de wethouder een bijeenkomst georganiseerd met de wethouder, de thuiszorg Gooi en Vechtstreek (TGV) en de specialisten van alle politieke partijen die er belangstelling voor hadden. Alle partijen uit Hilversum, met uitzondering van de VVD, waren er gelukkig . De TGV liet daar weten dat het water ook hen tot de lippen staat.
Natuurlijk was de wethouder niet bereid om gelijk maar een extra zak geld op tafel te zetten (waar zou hij die vandaan moeten halen, er komt steeds minder geld voor dit soort zaken uit Den Haag). Hij was wel bereid om serieus naar het probleem te kijken. Hij liet weten dat hij niet aanstuurt op goedkopere indiceringen en dat de manier van indiceren volgens hem niet veranderd is, maar, hij ziet wel dat ook in Hilversum er plotseling veel meer goedkope hulp wordt geïndiceerd. Er wordt in deze zomermaanden op het raadhuis, bij de politieke partijen, in het college en bij de thuiszorg hard nagedacht over mogelijke oplossingen. Daarbij zijn soms rare verrassingen opgedoken. Zo hebben wij tot nu toe nog niet kunnen vinden op basis van welke criteria er eigenlijk in de praktijk wordt geïndiceerd. De daarvoor gebruikte 'beslisboom' blijkt een computerprogramma te zijn waarvan niemand ons kan uitleggen hoe het werkt. 

is het erg?
Goede gekwalificeerde medewerkers worden ontslagen en er komen feitelijk schoonmakers voor in de plaats. Dat is erg. En niet alleen voor de ontslagen medewerker. Ook de mensen die op thuiszorg zijn aangewezen zijn slechter af. Een schoonmaker is niet opgeleid om te beoordelen of een alleenwonende oudere verschijnselen van dementie begint te krijgen. Thuiszorgorganisaties worden min of meer gedwongen om de meest vreemde capriolen uit te halen. Zo zijn er ouderen die worden gevraagd om een medewerker van de thuiszorg zelf in dienst te nemen in plaats van het via de thuiszorgorganisatie te laten lopen. Dit is de alfahulp constructie, daarbij is de klant werkgever. Het kromme aan de huidige situatie is dat veel mensen die voorheen geacht werden geen regie te kunnen voeren (en dus HV2 kregen) nu ineens wel in staat worden geacht werkgever te zijn.
In de gemeente Huizen zijn plannen om bijstandgerechtigden en asielzoekers in te zetten in de thuiszorg om op die manier voldoende goedkope krachten te hebben. Alsof het verzorgen van ouderen maar gewoon aan iedereen kan worden overgelaten. Juist als we willen dat ouderen langer thuis blijven wonen, is het noodzakelijk dat er goede en proffesionele hulp wordt geboden. 

We zullen in Hilversum nooit in staat zijn om het probleem van de marktwerking in de zorg volledig te keren, daarvoor is ingrijpen vanuit Den Haag nodig. De SP fractie in Hilversum is best tevreden met hoe wethouder Hammer dat probeert te doen, maar over zijn partijgenoot in Den Haag zijn we minder te spreken. Na de zomer hopen we meer duidelijkheid te hebben over wat we in Hilversum wel en niet kunnen oplossen. Is er toch nog een goede reden om te hopen dat het snel herfst wordt. 

 Teken de oproep!