Hilversum

Gisteren was er een vertrouwelijk overleg van de commissie stad. Het ging daar met name over de grondexploitaties. Dat zijn zeg maar de bouwprojecten die de gemeente voor de komende jaren op de agenda heeft staan. Denk bijvoorbeeld aan Anna’s Hoeve, Zuiderkerk, enzovoort. In totaal gaat het om ruim twintig projecten. Nou is zo’n vergadering natuurlijk niet voor niks besloten. Er gaan bijvoorbeeld allerlei getallen en wetenswaardigheden over tafel die belangrijk zijn bij onderhandelingen met woningcoorporaties en/of projectontwikkelaars. Je wilt als gemeente natuurlijk niet dat die op voorhand alle ins en outs al weten, dat maakt je onderhandelingspositie er niet beter op. Toch wil ik iets kwijt over die vergadering. Het gaat dan om iets wat me al eerder is opgevallen, maar dat in deze vergadering wat mij betreft wel heel erg helder werd.

Het leven van een gemeenteraadslid lijkt simpel als het gaat om het nemen van besluiten. Er komt een voorstel en je zegt ja of nee. Eenvoudiger kan het niet. Nou, mooi niet dus. Het is ons als SP fractie opgevallen dat vaak helemaal niet duidelijk is waar een besluit nou eigenlijk precies over gaat. Als voorbeeld neem ik maar even wat er gisteravond gebeurde rond de grondexploitaties. Je krijgt een rijtje getallen voorgeschoteld met wat welke projecten kosten en/of opleveren. De wethouder legt vervolgens uitgebreid uit wat de stand van zaken rond de verschillende projecten is. Zaken als vertragingen, mogelijke risisco’s en dergelijke komen aan de orde. Vervolgens wordt het allemaal bij elkaar opgeteld en komt er een positief of negatief resultaat uit. De commissie kan daar dan vervolgens mee instemmen. Of niet natuurlijk. 

Maar wat betekent dat nou eigenlijk? Ik bedenk even een voorbeeld, want uit de school klappen over een vertrouwelijke vergadering dat mag natuurlijk niet. Iedere gelijkenis met de werkelijkheid berust dan ook op louter toeval. 
Stel je voor er staat een bouwproject gepland aan de rand van een natuurgebied. De plannen die er nu liggen zijn nog maar een opzetje, maar gezien een aantal uitgangspunten (bijvoorbeeld het percentage sociale woningbouw) valt er al wel iets te zeggen over de kosten voor dat plan. Laten we zeggen dat er nu geraamd wordt dat de gemeente daar een miljoen op moet toe leggen. Als ik nou akkoord ga met de grondexploitatie, dus met de in dit geval te verwachten kosten, ga ik dan ook akkoord met de aannames in dat plan? Als er nou bijvoorbeeld uit wordt gegaan van een bepaald percentage huurwoningen maar ik vind eigenlijk dat dat hoger moet zijn kan ik daar later dan nog iets over zeggen of zegt de wethouder dan: maar meneer van Otterloo u bent toch akkoord gegaan met de grondexploitatie? Dat kunnen we nu echt niet meer veranderen. Moet ik er dan nu al iets over vinden? Over een plan waar misschien pas over jaren mee begonnen wordt? 
Natuurlijk heb ik dat ook in die vergadering gevraagd. Toen vielen me een paar dingen op. Ook vele anderen fracties worstelden met die vraag. Het is voor veel raadsleden dus onduidelijk waar ze ja of nee op zeggen. Het antwoord van de wethouder maakte het er wat mij beteft ook al niet helderder op. Hij zei dat er voor sommige plannen nog wel veranderingen mogelijk waren maar dat de raad daar eigenlijk niet over gaat. Dat is de bevoegdheid van het college. Maar hij wil wel graag in “interactieve sessies” met de raad tot een gezamenlijk beeld komen. Wat moet ik daar nou weer mee? Sommige plannen wel, welke dan? Interactieve sessies, wat zijn dat nou weer? Betekent dat dat we dan gezellig tegen de wethouder mogen aanpraten maar dat hij wel uitmaakt wat er gebeurd? Ik snap er echt niks van. En gezien de reacties geldt dat voor veel meer raadsleden. En verrassend genoeg, ook voor raadsleden die er al veel langer zitten dan wij. 

En dit is maar één voorbeeld. Regelmatig staan er onderwerpen op de agenda van de verschillende commissie’s waarvan niet duidelijk is of we er nou wel of niets iets over te zeggen hebben en of we er wel of niet iets over moeten/mogen besluiten. Dat leidt er soms toe dat we een uur zitten te praten over een onderwerp waarvan we na afloop tot de conclussie komen dat het bedoeld is om ons te informeren en dat we er verder niets van hoeven te vinden. Een andere keer zegt een wethouder over een soortgelijk onderwerp dat hij onze opmerkingen in het uiteindelijke besluit mee zal nemen. Soms ook wordt een stuk gezonden als “ter informatie” maar moet er wel iets besloten worden. Voor de duidelijkheid, ik heb niet de indruk dat het college of een willekeurige wethouder dit soort onduidelijkheden met opzet laat bestaan. Ik geloof niet dat er mensen zitten die willen en wetens proberen van alles onder tafel te houden. Het lijkt er eerder op dat niemand precies weet hoe het zit 

Voor mij is uit deze mist één ding duidelijk geworden. Als het gaat om de manier waarop besluiten tot stand komen en wie nou eigenlijk waar over gaat (de raad of het college) snapt volgens mij niemand hoe het precies zit. Dat is niet alleen treurig, dat is ronduit ondemocratisch. Als volksvertegenwoordiger kan je je werk alleen goed doen als je weet waar je over gaat en waarom. Ik heb eerlijk gezegd nog geen idee hoe we dat moeten oplossen maar het is in ieder geval iets waar ik de komende maanden eens over gaat nadenken. Want het moet echt anders. 

John van Otterloo